adwokatszewczyk@gmail.com
664 088 788
ul. Warszawska 7a, 11-500 Giżycko

Podział majątku

Podział majątku

Podział majątku

Po orzeczeniu przez Sąd rozwodu bądź separacji jeśli podczas trwania małżeństwa obowiązywał małżonków ustrój wspólności majątkowej (małżonkowie nie podpisali intercyzy) to mogą oni podzielić majątek, który zgromadzili będąc małżeństwem.

Podziału majątku można dokonać:

– w drodze umowy w sytuacji gdy małżonkowie osiągnęli porozumienie co do przejęcia konkretnych składników majątkowych jak również wysokości ewentualnej spłaty

– poddać podział majątku pod rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego właściwego miejscowo

Statystycznie sądowy podział majątku jest najczęstszym rozwiązaniem. Z uwagi na to, iż zazwyczaj byli małżonkowie mają różne spostrzeżenia na temat ewentualnego działu i nie jest możliwe wypracowanie między nimi tym zakresie kompromisu.

Ważne: W zasadzie umowny podział majątku jest na pewno rozwiązaniem zachęcającym ponieważ strony oszczędzają czas (postępowania sądowe są przeważnie długotrwałe), nierzadko stres i pieniądze (koszty sądowe, ewentualne wynagrodzenie adwokackie) pomimo to należy zaznaczyć, że podchodzić do niego trzeba z dużą dozą ostrożności. Przed podpisaniem aktu notarialnego w przedmiocie majątku warto sprawdzić warunki podziału z uprawieniami jakie nam przysługują. Bardzo często zdarza się tak, iż strona która nie jest do końca świadoma swoich uprawnień jest przekonywana przez byłego małżonka o tym, iż postanowienia umowy są słuszne i zasadne. Ostatecznie godzi się na podpisanie takiej umowy w przedmiocie podziału majątku, pomimo przyjęcia dla siebie kompletnie niekorzystnych warunków. Istotne jest to, że rezultatem podpisania takiego aktu jest zamknięcie drogi do dokonania jakichkolwiek zmian w zakresie potwierdzonych rozwiązań. Dlatego warto w tej sprawie skonsultować się wcześniej z doświadczonym adwokatem, który na pewno rzetelnie przeanalizuje całą sprawę i doradzi co jest w danej sytuacji najlepsze. Czy podpisać daną umowę, zmodyfikować jej treść bądź kompletnie odrzucić propozycję drugiej strony. Skorzystanie z porady adwokata bądź zlecenie wydania decyzji adwokatami jest na pewno korzystnym rozwiązaniem, nie wiąże się to z tak relatywnie wysokimi  kosztami,  aniżeli podpisanie umowy i następnie funkcjonowanie ze świadomością, iż przez nieświadomość naszych uprawnień straciliśmy spory majątek na rzecz drugiej osoby.

W tym miejscu wskazać należy, że zawsze jest możliwość zakończenia sprawy w sposób ugodowy, nawet gdy strony zdecydują się na sądowy podział majątku. Ugodę można zawrzeć do momentu wydania orzeczenia w sprawie.

Jeśli małżonkowie osiągną porozumienie nawet co do niektórych warunków podziału majątku to skraca to czas postępowania i sąd ma ułatwione procedowanie. Różnice mogą być różnorakie i przytaczanie ich w tym miejscu jest zbędne i bezcelowe. W ramach tylko przykładu można tu wskazać, iż porozumienie można osiągnąć w zakresie oszacowania składników majątku (wyklucza to konieczność powołania biegłych rzeczoznawców), a różnić się w zakresie wysokości ewentualnej spłaty na rzecz drugiej strony lub też być zgodnym w przedmiocie wyceny ruchomości, a różnić się w zakresie wartości nieruchomości, w której zamieszkują.

Czeka mnie podział majątku w sądzie – ile to kosztuje, jak się przygotować, ile to potrwa?

Byli małżonkowie uzyskują możliwość dokonania podziału majątku z chwilą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego lub separacji. Jeżeli nie są oni zgodni co do jego podziału (najczęściej) wówczas strona lub strony decydują się na sądowy podział majątku.

Aby właściwie przygotować się do sprawy należy podjąć następujące działania by ustalić:

– skład majątku wspólnego oraz wartości poszczególnych jego składników

– uwarunkowania prawne, dotyczące ewentualnych stosunków majątkowych w świetle realiów konkretnej sprawy

Pierwszy z wymienionych punktów często budzi wątpliwości stron. Są sytuacje w których strony nie wiedzą czy dany przedmiot wchodzi w skład majątku wspólnego czy też jest on składnikiem majątku osobistego jednego z nich. Często również zdarza się tak, iż strony mają trudności z kwestiami, które dotyczą nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny i odwrotnie. W tych przypadkach nieoceniona może okazać się pomoc doświadczonego prawnika. Winien on wskazać w sposób nie budzący wątpliwości który ze składników majątku będzie podlegać podziałowi jako wspólny, a który będzie wyłączony z podziału jako majątek osobisty danej strony.  Inne kwestie dotyczące przesunięć majątkowych, przysporzeń, nakładów czy również oceny dotyczącej ewentualnych nierównych udziałów stron nie powinny stanowić problemu dla adwokata praktyka.

Często występują takie przypadki, iż strony nie potrafią, nawet w sposób przybliżony wycenić poszczególnych składników majątkowych, w szczególności ma to miejsce przy szacowaniu wartości ruchomości. Warto przed zwróceniem się do rzeczoznawcy skorzystać poglądowo z popularnych internetowych portali aukcyjnych. Można tam znaleźć zbliżoną, a nawet identyczną ofertę sprzedaży do składnika majątku, którego wartość chcemy ustalić.

Przed wszczęciem sprawy sądowej powinniśmy w miarę precyzyjnie ustalić wszystkie  przedmioty wchodzące w skład wspólnego majątku, ich wartość oraz zastanowić się nad dalszym ich losem. Ważne jest również to, aby strona zgromadziła wszystkie niezbędne dokumenty, które dotyczą określonych składników majątku np. akt notarialny, odpis z księgi wieczystej w przypadku nieruchomości.

Gdy korzystamy z pomocy adwokata warto jest jeszcze przed spotkaniem z nim zgromadzić wyżej wspomniane dokumenty. A także zastanowić się ogólnie nad warunkami podziału oraz ich konsekwencjami np. czy chcemy otrzymać określoną nieruchomość bądź ruchomość, czy też jesteśmy zainteresowani tylko spłatą lub czy możemy podzielić się ruchomościami, a nieruchomość sprzedać na wolnym rynku i podzielić się sumą która zostanie uzyskana ze sprzedaży. Możliwości i przykładów jest wiele, a ich wyczerpujące wyliczenie z pewnością przekracza ramy niniejszego wpisu.

Kwestia kosztów postępowania również kształtuje się różny sposób. Aby postępowanie o podział majątku zostało skutecznie zainicjowane należy sporządzić wniosek, który jest obwarowany określonymi wymogami oraz uiścić opłatę sądową od wniosku.

Wynosi ona 1000 zł, w przypadku przedstawienia przez małżonków wspólnego podziału majątku opiewa ona na 300 zł.

Osoba, która znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i składa wniosek może starać się o zwolnienie jej od opłaty od wniosku lub ponoszenia kosztów postępowania sądowego. W tej sytuacji do wniosku należy dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym, w którym wykaże, iż poniesiona przez nią opłata znacząco pogorszy jej status materialny. W oświadczeniu należy uwzględnić wszystkie dochody i wydatki oraz poprzeć je odpowiednimi dokumentami. Od opłaty można być zwolnionym w całości lub w części.

Kosztami sądowymi są również: koszt wynagrodzenia biegłego jeżeli jest on powołany w sprawie, koszty mediacji oraz ewentualnej apelacji od orzeczenia sądu.

Osoby, które pragną aby reprezentował je w postępowaniu adwokat zobowiązane są do uiszczenia wynagrodzenia adwokackiego. Absolutnie wykluczone jest to, aby adwokat pobierał wynagrodzenie tylko w przypadku wygranej sprawy tzw. wynagrodzenie wynikowe. Taki sposób rozliczenia zabroniony jest przez przepisy etyki adwokackiej i godności zawodu. Poza tym wydaje się, że jest to rozwiązanie które nie jest do końca uczciwe, ponieważ takie sprawy o podział majątku są pracochłonne oraz długotrwałe, których skutki wielokrotnie dotyczą przesunięć składników majątkowych znacznej wartości.

Wynagrodzenie adwokackie ustalane jest na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800), które jest uzależnione od tzw. przedmiotu sporu. Jednak należy wskazać, że wysokość ustalonego w danej sprawie jest kwestią indywidualną i bardzo często zależy od kryteriów wyceny danego adwokata.

Niestety czasu trwania postępowania o podział majątku nie można przewidzieć. Jest to zależne od wielu warunków. Na pewno można powiedzieć, że im mniejszy majątek i im mniejsze rozbieżności co do jego kwalifikowania, warunków podziału, wyceny tym sprawniej Sąd powinien procedować. Warto jednak zaznaczyć, że na pierwszą rozprawę strony będą czekać co najmniej 2 – 3 miesiące od złożenia poprawnie napisanego wniosku.

Najczęściej zadawane pytania

Czy wina w rozwodzie ma wpływ na podział majątku?

Nie. Wina stwierdzona w wyroku rozwodowym w żaden sposób nie wpływa na podział majątku. Pomimo faktu stwierdzenia zawinienia przez jedną ze stron obowiązuje zasada równego podziału majątku.

W postępowaniu o podział majątku można żądać ustalenia nierównych udziałów np. gdy jeden z małżonków trwonił majątek w czasie trwania małżeństwa, jednak dana okoliczności musi zostać udowodniona w tok postępowania działowego. W dużym uproszczeniu należy wykazać, iż postępowanie (trwonienie majątku) bądź zaniechanie (uchylanie się od podjęcia zatrudnienia) danej strony miało wpływ na pasywa lub aktywa w majątku stron.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?

  1. Pobrane wynagrodzenie za pracę i inne dochody z działalności zarobkowej każdego z małżonków
  2. Przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólnoty majątkowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich
  3. Dochody z majątku wspólnego oraz z majątku osobistego każdego z małżonków
  4. Kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U z 2009, Nr 205, poz. 1585 z późn.zm.)
  5. Środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków

Co wchodzi w skład tzw. majątku osobistego, który nie podlega podziałowi między obu byłych małżonków ?

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,

 2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,

 3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,

 4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,

 5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,

 6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,

7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,

 8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,

 9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,

 10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego

Co w sytuacji kiedy byli małżonkowie podają odmienne wartości składnika majątku np. mieszkania?

Jeśli między stronami istnieją rozbieżności w zakresie wartości jakiegoś składnika majątku i nie można ich usunąć w drodze negocjacji wówczas któraś ze stron czy też obie łącznie powinny złożyć wniosek o powołanie biegłego rzeczoznawczy który dokona wyceny. Jeśli strony nie są zwolnione z ponoszenia kosztów postępowania przez Sąd, wówczas należy wnieść opłatę za pracę biegłego, a najczęściej odbywa się to poprzez wpłacanie na rachunek Sądu odpowiedniej zaliczki.

Czy podział jest możliwy w sytuacji gdy żaden z małżonków nie jest zainteresowany majątkiem i spłatą na rzecz drugiego?

W tym przypadku jeśli stron nie zdecydują o spieniężeniu swojego majątku na wolnym i podziale środkami uzyskanymi w toku sprzedaży możliwe jest, że Sąd zasądzi sprzedaż np. nieruchomości. Jeśli do tego dojdzie to odbędzie się ona zgodnie z przepisami dotyczącymi sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego.

Nie jest to korzystne rozwiązanie ponieważ:

– ruchomości które podlegają sprzedaży są wystawiane na licytację, ich cena wynosi ¾ wysokości ustalonej przez biegłego ceny rynkowej na pierwszym terminie licytacji oraz połowę wartości na drugim terminie licytacji

– nieruchomości są wystawiane na pierwszą licytację na ¾ ich wartości, zas na drugim terminie komornik zaproponuje ich nabycie za 2/3 wartości

– koszty komornika należy pokryć z ceny uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu wchodzącego w skład majątku wspólnego, w przypadku nieruchomości mogą one sięgnąć nawet 15 % jej wartości.